Escentric Molecules - Molecule 05 / Escentric 05

2020, tüm dünya için unutulmaz bir yıl oldu. Ülkemiz; Elazığ’da deprem, Van’da çığ, İstanbul’da pistten çıkan uçak haberleri ile yeni yılı karşılaşmışken İdlib’deki şehitlerimiz ve Bahar Kalkanı Harekâtı, iki ay içinde 2020 yılının uğursuzluğunu haber vermişti. Bu sırada, “yok bize gelmez”, “gripten farksız”, “sadece yaşlılar risk altında” dediğimiz, Çin kaynaklı COVID-19 kapımızı çoktan çalmıştı. İlk vakanın 11 martta duyurulduğu ancak Sağlık Bakanı Yardımcısı’nın makalesiyle miladı şaşırtan, maske, mesafe ve hijyen ile başlayıp hasta-vaka ayrımını tartıştıran, aşı çalışmalarıyla umutlandırıp aşıların menşei ile kaygılandıran bir yıl oldu 2020. Para birimimizin epey değer kaybedip küresel salgın dolayısıyla belkemiği sektörlerin tıkanma noktasına geldiği bir yıl olduğunu da atlamamak gerekli. “Sağlık olsun” ifadesinin değerini daha iyi anladık sanırım.

Küresel normalleşmenin en erken 2021 yaz aylarında başlayabileceği konuşulurken mevsime rağmen bir yaz parfümü yazmak istedim. Birkaç ay sonrasını düşünerek umut dolalım, biraz olsun bu zor günleri unutalım. Hep derim, parfüm hadisesi sıvı mutluluk!

Escentric Moecules, Alman parfümör Geza Schoen’in kimyasal bileşenler etrafında parfümler inşa ettiği yenilikçi markası. Geleneksel anlayışla oluşturulan parfümlerin aksine hem koku hem pazarlama anlamında kalıpları yıkan Escentric Molecules serisinin son kahramanı Cashmeran.

Musk Indanone ismiyle de bilinen Cashmeran, IFF (International Flavors and Fragrances) tarafından keşfedilip tescillenen kimyasal bir bileşen. Molecule 05, renkleri öğreniyorum tadında Cashmeran’ı tanıtan ağırlıklı olarak odunsu ve baharatların hissediğildiği misk replikası. Molecule 05, serisinin diğer ürünleri gibi yalnızca Cashmeran içeren bir ürün. Escentric 05 ise Cashmeran bazlı, başlı başına bir parfüm.

Escentric 05, bergamot ağırlıklı aromatik bir başlangıç yapıyor. Bağlayıcı sentetikler sağ olsun, Geza’nın imzası haline gelen acı turunçgiller açılışın ardından uzun süre devam ediyor. Soğuk ve soyut açılan Escentric 05’in aksine, sarıp sarmalayan kadifemsi bir miskle “aa tamam bu benim sevdiğim parfümlerde aldığım koku” dedirtiyor Molecule 05.

Ortalara doğru 05 serisinin ilham kaynağı olan Cashmeran’ın da desteğiyle sedir ağırlıklı odunsular hissedilmeye başlıyor. Hatta belli belirsiz girip neredeyse kontrolü ele alıyor. Ara sıra gelen Jean-Claude Ellena tarzında futuristik incir yaprağı kullanımı, parfümün yeşil dengesini oluşturuyor.

Yaz kokteyli gibi kokan Escentric 05, Geza’nın tasarımlarına aşina olanların tahmin edeceği gibi fazla değişime uğramayan bir parfüm. Bergamotun ana karakter olduğu, incir yaprağı ve ardıcın desteklediği yeşil bir kompozisyon. Biraz Anat Fritz Tzora, biraz Ormonde Jayne Zizan, biraz The Beautiful Mind Volume 1, en çok da Biehl gs03. Tüm bu benzerlikleri imza akor kullanımına da yaratıcılığın tıkanmasına da yormak mümkün. Ben iyimser düşünen ilk gruptayım.

Escentric 05’te Cashmeran ile birlikte bolca ISO E-Super ve Ambroxan hissediliyor. Dolayısıyla burnun hissizleşmesi ve kokuya alışması olarak tanımlanan “olfactory fatigue” hadisesi fazlasıyla mevcut. 01 veya 02 kadar güçlü bir baz olmayan Molecule 05 ise tek başına kullanmayacağım ancak farklı parfümlerle baz olarak denemesi keyif veren bir ürün. Örneğin Escentric 05’te odunsu hissiyat ağır bassın isteniyorsa Molecule 05 ile desteklemek iyi fikir (adam zaten bunun için yaptı).

Soyut yapılarıyla Geza Schoen tasarımlarının çoğu, mağazada denenip şok etkisi yaratan parfümlerden değil. Dolayısıyla “parfümörün ne yapmak istediğini anlamak” için birkaç ful kullanım gerekiyor. 05 serisi de geleneği bozmamış. Bolca kullanılan ISO E-Super kaynaklı gün içinde kullananın hissetmekte zorlandığı ancak diğerlerinin burnuna çarpan Escentric 05’in performansı ortalama düzeyde seyrediyor. Her iki cinsiyetin de kullanımına uygun ve ortam seçmeyen 05’ler için en uygun zaman ise yaz ayları.

2014 yılında bahsettiğim Escentric Molecules’ları “sihir” olarak tanımlamıştım. Dolayısıyla markayla henüz tanışmamış parfüm meraklıları için halen giriş dersleri 01 ve 02. Sonrasında vaka sayılarındaki düşüşle birlikte 05’e geçilebilir. Online devam edeceksek numara fark etmez, bağlantımız kopmasın yeter. Gerçek anlamda sağlık, mutluluk ve huzur getirecek bir yıl dilerim.

Manos Gerakinis - Immortelle

 “Cacık” mı “Tzatziki” mi ya da “Musakka” mı yoksa “Moussaka” tadında tatlı atışmalar dururken, her fırsatta karşı karşıya getirilen iki komşu ülke Türkiye ve Yunanistan. Dış politikayı bir kenara bırakırsak, kültür sanat etkinlikleri ve turizmde her fırsatta dostluğu hissettiren iki ülke vatandaşlarının birbirlerini iyi anladığını düşünüyorum. Gündem, Oruç Reis bakım için mi yoksa diplomasiye fırsat tanımak için mi döndü konusuyla meşgulken, biz tatlı yiyip tatlı kokalım.

Manos Gerakinis, yeni sayılabilecek bir Yunanistan menşeili niş parfüm evi. Ailesinin kökeni İstanbul’a dayanan Gerakinis’in kendi tasarladığı koleksiyonu, benim için son yılların en güzel keşiflerinden oldu. İlk kez denediğim bir parfüm evinin ticari kaygı ile yaratılan versiyon/taklit kokular yerine özgünlüğü seçmiş olması, çölde vaha bulmak gibi hissettiriyor. Beş referansın bulunduğu güncel koleksiyonda, Quintessence ile birlikte favorim Immortelle.

 

Yoğun karanfil ve tarçınla açılıyor Immortelle. Tarçın hızla geri çekilirken parfümün karakteristiğini oluşturan yardımcı oyuncu, ölmez otu (immortelle) sahneyi devralıyor. Koyu ve sıcak başlayan Immortelle, genel beğeniye son derece hitap eden bir parfüm olduğunun sinyalini ilk dakikalardan veriyor. Manos Gerakinis, ölmez otu gibi keskin bir nota ile zorlayıcı olmayan, akıp giden bir tasarıma imza atmış.

Immortele, başrolün “ethyl maltol” olduğu dengeli bir gourmand. Ethyl maltol, parfümlere sıcak şeker veya pamuk helva hissiyatını veren, 1992 çıkışı Thierry Mugler - Angel ile adından söz ettirmeye başlayan bir bileşen. Yoğun ethyl maltol kullanımı, köşeli notalarla desteklenmezse ortaya pamuk helvadan hallice şeker bombası parfümler çıkmakta. Paçuli (örn. Thierry Mugler Angel), meyan kökü (örn. Parfumerie Generale Aomassaï) ve ölmez otu (örn. Etat Libre d'Orange - Like This) gibi tek başlarına kullanıldıklarında zorlayıcı olan bileşenler, ethyl maltol tatlılığını dengelemekte sıklıkla kullanılıyor. Like This’in açtığı yolda ilerleyen Manos Gerakinis imzalı Immortele, tatlılığı ustaca dengelenmiş bir parfüm.

Ethyl Maltol

Immortelle, ortalara doğru sütten gelen kremsi hissiyatıyla bolca sıcak şeker hissiyatı veren ethyl maltol ve ölmez otu temalı bir tasarıma dönüşüyor. Hafif hafif hissedilen sandal ağacı ve balzamik notalar bağlayıcı görevi görürken son derece lezzetli ve yormayan bir tatlının verdiği hazla parfüm görevini tamamlıyor.

Manos Gerakinis’in ölmez otu yorumu, genel beğeniye uygun yapısıyla zaman ve ortam seçmiyor. Parfümün kalıcılığı oldukça yüksek ancak fark edilirliği ortalama değerlerde seyrediyor. Yapı itibariyle daha yüksek bir performans imkan dahilinde olduğu için, “ah keşke” demekten alamıyorum kendimi.

Ölmez Otu Çiçeği

Koparılıp kurutulduktan sonra bile canlı rengini koruyup isminin hakkını veren ölmez otu, köşeli yapısıyla parfümeri için riskli bir bileşen. Ölmez otunun başrol ya da yardımcı oyuncu olduğu referans parfümlerden olan Annick Goutal - Sables, Histoires de Parfums - 1740, Jovoy - L'Art de la Guerre ve Pekji – Untitled ile birlikte ligin en üstünde yerini alan Manos Gerakinis Immortelle, komşuda pişip bize de düşen iştah açıcı bir tatlı.

Creed - Aventus

Son durumda sosyal mesafeyi ne kadar kabul ediyoruz? Parfüm, sosyal mesafenin içinden mi, yoksa dışından mı fark edilse iyi olur? Koklamadığımız parfümün vergisini verecek miyiz? Yap-işlet-devret modeli kozmetik sektöründe uygulanabilir mi? Kafam karıştı. Yeni normal ne kadar normal?

2020 yılı tarihte iz bırakarak ilerlerken niş dünyasında iz bırakan parfümden bahsetmenin zamanı geldi diye düşündüm. Karşı cins mıknatısı… hangi batch bu?... orijinal mi?... ananası bol olan mı yoksa dumanlısı mı?... split yapsak ya… kız arkadaşım boynumu koklayıp duruyor… e bu muymuş?... çok para ama değer… abi fazla piyasa oldu… babuş üçüncü şişemdeyim… açığını kullanıyorum, aynı… corona aşısı… the one and the only… Aventus! Kendi kendini satan, adı markanın önüne geçen, kullanmayanın hatta koklamayanın bile fikrinin olduğu parfüm Aventus.

Creed, uzun yıllardır niş parfüm dünyasının en bilinen markaları arasında yer alıyor. Ünü niş parfüm meraklılarını aşan ve günümüzde lüks departman mağazalarda kasa yanı statü sembolü olarak müşteri portföyünü hayli genişletmiş durumda olan marka hakkında bilgi edinmek isteyenler Creed Dosyası’nı okuyabilir. Cool Water mu yoksa Green Irish Tweed mi diye yıllarca parfüm meraklılarını ikiye bölen Olivier Creed, 2010 yılında öyle bir tasarım yaptı ki, 10 yıldır zirveyi zorlayabilen çok az ürün mevcut. Taklitler aslını yaşatır derler… Aventus şu ana kadar onlarca hatta belki de yüzlerce kez taklit edildi. Taklit etmeyen markalar bile Aventus’un açtığı yoldan ilerleyen tasarımlarla ürün gamlarını genişletti

Aventus’u tanımlamaya niyetim yok. Zira yerli ve yabancı ortamlarda sayısız yorum mevcut. Üstüne parfüm meraklısı olup da Aventus’u denememiş birine denk gelme olasılığı uzun dönemli dövizin düşme olasılığına denk iken koku profilini tarif etmeye gerek yok diye düşünüyorum. Peki, neden Aventus yazısı yazdım? Cevabı sorunun ta kendisi: Neden Aventus? 

  fotoğraf: instagram.com/gurmekokular (Profilden GIT fotoğrafu bulabildim, çaktırmayın)

Harvey Nichols’ın ülkedeki tek niş parfüm satan nokta olduğu dönemde sevkiyatın ulaştığı gün Aventus’u satın alıp, ödemeyi yaptıktan sonra parfümü denediğimi hatırlarım. Birkaç ayda hakkında destan yazılan parfümü edinmemek mümkün müydü? Yeterince sevmesem bile güvenli parfüm kullanmak istediğim zamanlarda düşünmeden elimin gideceğini biliyordum. Yanılmadım da… Creed’in standart spreylere oranla ortalama 3 kat fazla sıvı püskürten şişelerinin de etkisiyle, koleksiyondaki parfüm sayısına rağmen birkaç yıl içinde 3. şişe görünmüştü bile. Bana özgü bir durum değil bu. Bugün basit bir anket yapılsa, muhtemelen niş parfüm meraklıları arasında en fazla şişesine sahip olunan parfüm Aventus çıkacaktır.

Birçok ortamda, farklı tarz kıyafetlerle Aventus kullandım. Saatler sonra kokusunu algılayamadığım zaman aldığım iltifatlarla günüm güzelleşti. Hiçbir zaman sahip olduğum parfümler arasında en özeli olmadı ama en güvenlilerden biri oldu. Farklı Aventus "batch"leri (parfüm sektöründe farklı zamanlarda üretilen yığınları ifade ediyor) denedim ve kullandım. Evet, bazıları açılışta farklılığını hissettiriyordu ancak yarım saat sonra hiçbirinin ayırt edilebilecek kadar farklı olmadığını düşündüm. Birkaç yıldır piyasada olan Aventus’ların performansı konusunda eleştiriler yazılıyor. Uzun süredir yeni şişe almadığım için yorum yapamayacağım. Zira açılış farklılıklarından ötürü ayaküstü denemeyle yapılacak yorum değil.

Neden bu kadar çok satıyor bu Aventus? İstatistikteki normal dağılım eğrisi ile açıklayayım. Tabi Para-Çokomel eğrisi olarak düşünene de saygı duyarım. Grafiğin X ekseni toplumdaki kişi sayısını, Y ekseni de beğeni düzeyini ifade etsin. Aventus’un çizeceği; sola çarpık ve basıklığı son derece az, sivri bir normal dağılım eğrisi. Toplumun büyük çoğunluğunun beğenisini toplayan, kayıtsız kalan ve beğenmeyenlerin azınlıkta olduğu bir dağılımdan bahsediyorum. Yani riski dengeli, getirisi göreceli olarak fazla bir portföy. Aynı segmentteki rakiplerine kıyasa daha pahalı ama sorunsuz bir alman arabası. Takım elbise ile veya deniz şortuyla rahatlıkla kullanılabilen bir Rolex Submariner. “Ping” sesi ile dikkati üzerine toplayan bir Dupont çakmak…

İster beğeni, ister merak, istersek sürü etkisi diyelim, niş parfüme meraklı kesimin çok büyük bir çoğunluğu Aventus’u satın aldı. Satın alanların bir kısmı “o kadar övülen bu muymuş?” diye düşünüp elden çıkardı, sonra tekrar satın aldı. Bir kısmı Aventus ile aynı yoldan ilerleyen diğer parfümleri keşfedince Aventus’tan uzaklaştı. Bir kısmı da yeni "batch"ler eskisi kadar performanslı değil dedi ve küstü. Bir kısmı için de kullanım sıklığından bağımsız, koleksiyonun demirbaşı niteliğinde Aventus. Ben son bölümdeyim, çünkü her ortamda güvenle kullanılacak, çok sevilmese bile kimsenin burun kıvırmayacağı parfümlere her daim kontenjanım var. Belli ortamlarda sürekli kokusunu almaktan sıkılsam da Aventus'u güvenli limanım olarak görüyorum. Üstüne üstlük bu hobinin 10 yıl önceki, parfüm evlerinin sanat için sanat yaptığı, temiz dönemlerini hatırlatıyor bana. Hem de hiçbir bilinçsel süzgeçten geçmeden…

Anatoline - Yeni Bir Türk Niş Parfüm Markası

Raymond Vernon tarafından ortaya atılan Ürün Yaşam Eğrisi Teorisi’ne göre “yenilik” olarak ortaya çıkan ürünlerin üretiminde kullanılan parçalar, teknoloji ve yarı mamuller yeniliğin ortaya çıktığı gelişmiş ülkelerden gelmektedir. Ürünün yaşam döngüsünün ilk aşamasında teknolojiyi veya yeniliği geliştiren firma, üretimi kendi ülkesinde sürdürmektedir. İkinci aşamaya geçildiğinde diğer gelişmiş ülkelerin gelir seviyesi ve ürün farkındalığı artmakta ve ürün diğer gelişmiş ülkelerde daha fazla talep görmeye başlamaktadır. Bu durumda söz konusu ülkelerdeki girişimciler ürünü üretmek için yerel üretim tesisleri kurma konusunda adım atmaktadırlar. Üçüncü aşamada yerel üreticiler daha güçlü ve tecrübeli hale gelmelerinin yanı sıra yeniliğin ortaya çıktığı ülkedeki üreticiler gibi ölçek ekonomisinden faydalanarak maliyetlerini düşürme fırsatı elde etmektedirler. Bu durumun sonucunda, yerel üreticiler hem yerel pazarda hem de diğer pazarlarda yeniliğin ortaya çıktığı ülke veya ülkelerdeki üreticiler ile yoğun bir rekabet içerisine girmektedir. Döngünün son aşamasında ise, önceden tüketici konumundaki, nispeten ucuz işgücüne sahip diğer ülkelerdeki üreticiler kendi pazarları ve ürünü ihraç ettikleri pazarlar için seri üretime geçmektedirler. Daha ucuz iş gücü ve yeni üretim tesislerini açma imkânı yerel üreticilere ürünü, yeniliğin ortaya çıktığı ülkelerin üreticilerinden daha az maliyetle üretme olanağı sağlamaktadır.

Ürün Yaşam Eğrisi Teorisi ve parfüm endüstrisi arasındaki bağı kurmak zor olmasa gerek. Günümüzde parfüm endüstrisinde kullanılan içeriklerin hatırı sayılır bir bölümü ülkemizde üretilip dünyaya ihraç edilmekte. Buna rağmen bireysel tüketiciler tarafında bilinirliği yüksek yerli parfüm markamız bir elin parmaklarını geçmeyecek kadar az. Bu durumun nedenlerini tartışmak ayrı bir yazının konusu olsun, potansiyeli oldukça yüksek, çiçeği burnunda bir yerli niş parfüm markası tanıtayım.

Anatoline, markanın kendi ifadesiyle; “Anadolu’nun köklerine bağlı kalıp, onu modern dokunuşlarla yeniden yorumlamak amacıyla Halil Özer tarafından kurulmuş bir parfüm evi”. Yazarlık okuyan ve yönetmenlik yapan Halil Özer, kokuyla Anadolu’yu anlatma istediğinden yola çıkan bir parfüm meraklısı. Altı parfümden oluşan “The Antique” koleksiyonu, isimlerini Anadolu Uygarlıklarından alan, yüksek kalitede içeriklere sahip nispeten risksiz parfümlerden oluşuyor. Anatoline, birçok yeni markanın aksine başarı yakalayan parfümlerin benzerlerini yapmak yerine özgün bir koleksiyon oluşturmuş durumda. The Antique, karakteristik olarak transparan ve naif bir koleksiyon.

Tasarımlar, yıllardır sektörün içinde yer alan Hüseyin Erdoğmuş ve Grasse Institute of Perfumery çıkışlı Mehmet Çelik imzası taşımakta. Anatoline henüz satışta olmadığı için parfümleri deneyerek satın almak mümkün değil. Bu nedenle markaya “deneme seti” üretmeleri konusunda yapılacak ısrarların cevapsız kalmayacağını umut ediyorum ;) Her biri Eau de Parfum konsantrasyonunda başarıyla harmanlanmış koleksiyonda yer alan parfümler şöyle;

 fotoğraf: instagram.com/gurmekokular

Hattusha: Tropikal başlangıca sahip temiz bir misk ve yasemin parfümü. Narciso Rodriguez ekolünde, soğuk ama bir o kadar çekici bir parfüm. Hattusha, kullandıkça kendini sevdiren, zaman ve ortam seçmeyen bir kompozisyon. Nispeten düz bir yapıda ilerleyen parfüm, feminen tarafa yakın, serinin en güvenli iki tasarımından biri.

Urartu: Olabildiğine derin olibanum, kişniş ve safran… Pazarda benzerleri olsa da dengeli ve kaliteli harmanıyla bende ayrı bir yer edindi Urartu. İlk birkaç saniyede çarpan, uzun süreli birliktelikte üzmeyecek şahane bir kış parfümü. Tatlı biber, muskat ve vanilya ile gülümseten, serinin performansı en yüksek tasarımı! Muhtemelen favorilerden biri olacaktır.

Babylon: Kafası karışık müge… Reçinemsi yapısıyla yardımcı oyuncuların sürekli değiştiği, fazlasıyla zorlayan bir tasarım. Gül ayrı savaş veriyor, odunsular ayrı… Piyasadaki müge parfümleri bir elin parmaklarını geçmezken böylesine komplike bir müge yorumu yapmak cesaret ister, o da ayrı hadise.

Ionia: Yemyeşil İtalyan ekolü, güvenli liman bir turunçgil parfümü. Ionia; bolca petit grain, portakal çiçeği ve aromatik bitkilerle bezeli şahane bir yazlık. Performans haliyle düşük ama her tazeleme mutluluk garantili! İtalyan markalar köklerine ihanet ederken Ionia gibi gerçek bir centilmen, trendleri umursamadan “basit olan güzeldir” felsefesini yansıtıyor.

Mesopotamia: Ticari varlık göstermeyi hedefleyen her markanın olmazsa olmazı gül ve oud. “Yine mi gül ve oud parfümü…” dedirten noktada hammadde kalitesi ile rakipleri arasında sıyrılırken, henüz bir gül-oud parfümü sahibi olmayanlar arasında şansı yüksek. Mesopotamia’nın tıpkı ismi gibi orta kısımları oldukça zengin ilerliyor. Karmaşık içeriğe rağmen dengeli ve naif bir yorum olan Mesopotamia, övgüyü hak ediyor.

Voyage (Sumerian): Menekşe, müge ve safran destekli tütün parfümü kulağa nasıl geliyor? Tobacco Vanille sonrası nadir rastlanan özgün tütün yorumlarından biri Sumerian. Transparan yapısıyla sıcak yaz günleri hariç her mevsim ve ortama cinsiyet gözetmeden uyum sağlayan, kullandıkça sevdiren bir tasarım. Karmaşıklığın sadeliğe dönüştüğü, hikayeler anlatan bir parfüm Sumerian. Puro tütünü parfümü sevenler es geçmemeli!

Yüksek kaliteli içeriklerle güzel bir başlangıç yapan Anatoline, eskinin Unkapanı piyasasına dönen niş parfüm pazarında biraz daha riskli hamlelerle uluslararası platformda başarı yakalayabileceğine inandığım bir marka. Yurt içinde ise belki de herkesten önce Gurme Kokular okuyucuları Anatoline parfümlerini edinme imkânı bulur ;) Instagram ve Facebook sayfalarını takipte kalın…