2017 Yılı Niş Parfüm
Raporu'nun ilk bölümünde yılın özeti, sektör bazlı gelişmeler ve parfüm evlerinin
2017 yılı içindeki aktiviteleri yer alırken ikinci ve son bölümde de alfabetik
sırayla marka bazlı değerlendirmeler devam ediyor.
Kullandığım kısaltma
ve terimler;
(K): Kadın
kullanımı için pazarlanan parfüm
(E): Erkek
kullanımı için pazarlanan parfüm
(U): Her iki
cinsiyetin kullanımına yönelik pazarlanan parfüm
Flanker:
Ticari başarı yakalayan parfümün içeriğine belli bir oranda sadık kalınarak ya
da tamamen değiştirilerek yeni bir parfüm yaratılması ve isminin başına ya da
sonuna genellikle “intense”, “sport”, “l’eau” ya da “fresh” gibi kelimeler
eklenerek piyasaya sürülmesine verilen isim.
Jenerik:
İngilizce karşılığı “generic” olan, sıradan ve özelliksiz anlamına gelen sıfat.
Gourmand:
Yiyeceği andıran tatlı parfüm.
Indie House:
Nispeten düşük bütçeli, üretim miktarı ve dağıtım ağı sınırlı butik parfüm evi.
Not: Markalar
alfabetik olarak sıralanmıştır.
Jovoy’un yeni
parfümü Incident Diplomatique (U), markanın Private Label’dan bu yana beni en çok etkileyen tasarımı. Dumanlı ve karanlık vetiver ile paçuli yorumuna
imza atan Jovoy, tek malt viski ile okkalı bir maduro puronun birlikteliğini
tasvir ediyor. Erkekliğin kitabını yazacak kadar köşeli ve acımasız olan
parfüm, yılın en dikkat çeken tasarımlarından biri.
Jo Malone, 2017
yılını Yann Vasnier imzalı English Oak & Redcurrant (U) ve English Oak
& Hazelnut (U) ile geçirdi. English Oak & Redcurrant, bolca örneği
bulunan odunsu destekli kırmızı meyve kombinasyonu iken English Oak &
Hazelnut, ilk denemede aklımı başımdan alan parfümlerden biri! Escentric
Molecules serisine göz kırpan sentetiklerle harmanlanan EO&H, imza parfümü
olabilecek kadar özel bir odunsu tasarım. Parfümün transparan yapısıyla zaman
ve mekan seçmemesi de onu yılın en iyilerinden yapan diğer özelliği.
Juliette Has a Gun,
geçtiğimiz yılı yazlık doz sentetik molekül parfümü Sunny Side Up 9 (K) ile geçirdi.
Sıcak havalarda kullanmaya uygun Iso E-Super, bolca Ambroxan ve az biraz sandal
ağacı derlemesi olan Sunny Side Up,
deyim yerindeyse yazlık Escentric 01.
Kilian, niş pazardaki 10. yılını 3 yeni parfüm ve
2 flanker ile geçirdi. Yılın ilk yeni parfümü Black Phantom (U), bol miktarda
çikolata, kahve ve karamel ile Sidonie Lancesseur imzalı şimdi en tatlı parfüm
olma özelliğini taşıyor. Gourmand sevenlerin aklını başından alacak kadar kaliteli
olan Black Phantom, son zamanların en dengeli gourmandı. Yılın sonlarına doğru
eş zamanlı tanıtılan Woman in Gold (K) ve Gold Knight (E) ise son yıllarda
satış kaygısıyla yanıp tutuşan markadan beklemediğim kadar özellikli iki
parfüm. Woman in Gold odunsular ve paçuli destekli akıp giden bir vanilya -
gül birlikteliği iken Gold Knight, bal, anason ve paçuli ekseninde dönen, kuşsütü
sonrası ballı süt kıvamında özgün bir çalışma. Belirtmeliyim ki iki parfümün de
performansı ortalama altı değerlerde seyrediyor.
Geçmişin ekmeğini yiyeyim kafasında pazara sürülen Good Girl
Gone Bad Extreme (K) ve Straight to Heaven Extreme (U), gerçek anlamda önceki versiyonlarının daha yüksek performanslı iterasyonları. Özellikle StH
Extreme’in yoğunlaştırılmış boozy havası, ciddi anlamda “olmuş”, flanker gibi
flanker dedirtiyor.
L`Artisan Parfumeur,
2017 yılını 4 tasarım ile geçirdi. Maalesef hiçbirini deneyemedim. Hadi yurt
içinde markayı umursayan yok da yurtdışında da mı kimse merak etmez? Ben size
efsanevi Dzing’den bahsedeyim, Timbuktu anlatayım, ne bileyim bayıldığım Bois Farine'i tanıtayım ama markanın yeni parfümlerini
yazamıyorum bir türlü. Olmuyor…
Maison Francis Kurkdjian yılı az ama öz felsefesiyle bir yeni parfüm ve bir flanker ile geçirdi.
Taze lime, nane ve misk ile markanın temiz ve transparan tarzını yansıtan Aqua
Celestia (U), yarım saatte bir tazeleyip
mutlu edecek bir yaz parfümü. Baccarat Rouge 540 Extrait de Parfum (U) ise her
haliyle muhteşem olan Baccarat Rouge 540’ın daha derin ve hafiften tatlı
versiyonu. Francis artık öylesine büyük bir usta ki defalarca test etmeme rağmen parfümün hangi versiyonunu daha çok
sevdiğime karar veremedim.
Masque Milano,
ne çıkarsa merakla bekler oldum. İki yeni tasarımdan ilki olan Manadala (U),
tütsü parfümlerinden hoşlananlar için mutlaka denenmesi gereken, baharatlarla
zenginleştirilmiş, olibanum ve sedir tasarımı. Kaküle, tarçın ve muskatın tütsü
ile uyumu öylesine naif yorumlanmış ki parfüm gün içinde kendini hissettirdikçe
istemsiz bir gülümseme oluşuyor. Yılın ikinci parfümü olan Bruno Jovanovic
imzalı Times Square (U), menekşe ve topraksı osmanthus ile şahane başlangıç
yapıyor. Kırmızı dokunuşlarla ilerleyen parfüm, bir süre sonra jelibonu
andırmıyor olsaydı, 2017 Masque’ın yılı olabilirdi.
Memo - Parlak
ve canlı bergamot ile açılan Eau de Memo, yeşil çay ve derili tarzı ile benim
için 1-0 önde başlıyor. Light Russian Tea (Masque) olarak nitelendirebileceğim
Memo’nun son tasarımı, bahar ve yaz aylarında kullanılabilecek kadar dengeli
bir deri parfümü. Birkaç yıl öncesine kadar benimsediği ana akım tarzla
dikkatimi çekmeyi başaramayan Alienor Massenet, Memo’yu günden güne özellikli
bir marka haline dönüştürmekte.
Mona di Orio’nun
geçtiğimiz yılki tasarımları, Bohea Bohème ile umut vadeden Fredrik Dalman
imzasını taşıyor. İsminden de anlaşılabileceği gibi deri parfümü olan Suède de
Suède (U), son yıllarda popüler olan süet tarzının fark yaratmayan ama kaliteli
bir örneği iken Dõjima (U), Mona’nın vefatı sonrası markanın en önemli çalışması
niteliğinde. Dõjima, kök bitkiler ve muskatla zenginleştirilmiş su gibi bir
sandal ağacı parfümü. Müthiş gidiyorsun Fredrik Dalman, takipteyim.
Montale ve Mancera popüler parfümleri, kimyagerler
vasıtasıyla klonlamayı bırakıp gerçek parfümörlerle çalışana ve özgün
çalışmalar tasarlayana kadar sitede yer vermeyeceğim. Pierre Montale diye biri
varsa, adıma iletin lütfen.
Nishane -
Yurtdışındaki gururumuz Nishane, hikaye ve konsept olayını en iyi kullanabilen
parfüm evleri arasında sağlam bir yer edinmiş durumda. Kültürümüzün yansıması
olan “Gölge Oyunu” konsepti ile pazara sunulan Hacivat (U), Karagöz (U) ve
Zenne (U) üçlemesi, parfüm tasarımının yanı sıra pazarlamanın da oldukça önem
taşıdığını gösteren çalışmalar. Bitirim ikiliden ilki olan Hacivat, Aventus’un
açtığı yoldan ilerleyen ve her kullandığımda iltifat toplayan bir parfüm iken
Karagöz, ana akım ve niş tarzları arasında bir yerde meyveli ve odunsu bir
maskülen. Zenne ise feminen tarafa yakın olan özgün bir frenk üzümü ve gül
çalışması. Tebrikler Jorge Lee, Murat Katran ve Mert Güzel!
fotoğraf: instagram.com/gurmekokular
Olfactive Studio
- Markanın 2017 tasarımı olan Woody Mood (U) buralara uğramadı. Parfümün
arkasındaki isim Bertrand Duchaufour olduğu için fazlasıyla merak ediyorum
ancak hala ulaşabilmiş değilim.
Olivier Durbano -
Yılın açık ara en “zor” çalışması değerli dostum Olivier Durbano imzasını
taşıyor. Labradorite (U), mistik bir ağaç olan Palo Santo üzerine kurulu civet,
castoreum ve ambergris gibi ne kadar hayvansal içerikli nota varsa içeren “sanat
için sanat” felsefesinde özgün bir çalışma. Kullanımı Black Tourmaline’den bile
zor olan Labradorite, aşk ve nefret arası götürüp getiren, kimilerinin burun
kıvıracağı, kimilerinin ise “yıllardır aradığım buymuş” diyeceği tarzda bir
parfüm. Ben mi? Tarafım bellidir diye düşünüyorum ;)
Orlov, çiçeği burnunda bir parfüm evi. Markanın jenerik şişe ve kutu tasarımlarından ötürü önyargılı yaklaştığım parfümleri, 2017 yılında beni şaşırtmaya devam etti. Biberle açılan, sonrasında muskat, ardıç ve sedirle devam eden Golden Prince (E), Sidonie Lancesseur'un Kilian için de tasarladığı odunsulara benzeyen kremamsı bir ofis beyefendisi. Blue Lili (K) ise gül, gül ve bolca gül ile Amouage Opus X benzeri açılan, ortalardaki deri ve yeşil notalar olmasa gül komasına sokacak yılın en yoğun gül parfümü.
Orto Parisi -
Yanardağ gibi alev alev açılıp Alessandro Gualtieri’nin kilometretaşı Black Afgano’ya
göz kırpan olibanum bombası Terroni (U), Masque Manadala ile yılın tütsülü ve odunsu tasarımlarının tepesinde yer
alıyor. Bir yıl Nasomatto’dan, diğer yıl Orto Parisi’den sağlı sollu saldırıyor
Alessandro!
Parfums de Marly
bu yıl kolaya kaçarak Leyton Exclusif (E)’i piyasaya sürdü. 2016 çıkışlı Leyton
ile kullanım sırasında fark edilmeyecek kadar önemsiz farklılıklara sahip. Göreceli
olarak daha karanlık, daha kompleks olan Leyon Exclusif, artistik açıdan yüksek
puan toplarken koca bir yıl boyunca yalnızca konsantrasyon değişikliği yapan
markaya olan saygımı sorgulattı.
Paul Emilien -
Gucci bile silkelenip sentetik bombaları bırakmışken niş markaların L`Ombre des
Hommes (E) tarzı parfümler tasarlamalarını kabullenemiyorum. Ultra jenerik bir
lavanta, amber ve tütün parfümü arayışı varsa yeni Paul Emilien parfümü denenebilir.
Penhaligon’s
artık ülkede tek noktada satılıyor. Gittiğinizde de yakınlarda ilgili distribütörün
uzmanı yoksa vay halinize. Bu nedenle (tavşan dağa küsmüş, dağın haberi yok) markanın
2017 tasarımları olan Savoy Steam (U), Agarbathi (E) ve Paithani (K)’yi
deneyemedim.
Puredistance
geçtiğimiz yılı Antoine Lie imzalı aşırı doz çiçek buketi Warszawa (U) ile
noktaladı. 80’ler powerhouse tadında kuvvetli ve olgun bir parfüm olan extrait
konsantrasyonundaki Warszawa, yasemin ve menekşeyi karanlık bir bakış açısıyla
yorumluyor. Bravo Puredistance, bravo Antoine Lie!
Sammarco yeni tanıştığım
bir parfüm evi. Markaya ismini veren parfümör Giovanni Sammarco, kullandığı
yüksek kalitedeki hammaddelerle niş parfüm pazarındaki konumunu emin adımlarla güçlendiriyor.
Markanın 2017 tasarımı Naias, ana akım parfüm evlerinin sıkça yorumladığı meyveli
çiçek kombinasyonun, karşılaştığım en kaliteli örnekleri arasında yer alıyor.
Osmanthus, menekşe ve armut ekseninde dönen Naias, Giovanni’nin birçok tarzın
altından başarıyla kalktığının göstergesi.
Serge Lutens - Arif
V216 ne kullanırdı? İşte bunu… Dent de Lait (U) ile bol aldehitli ruhsuz bir robot
parfümü tasarlamış Christopher Sheldrake. Usta parfümörün kafası mı iyiymiş
yoksa emekliliği mi geldi bilmiyorum. Anlamaya çok çalıştım ama anlayamadım…
Temiz hissiyatlı, tekdüze ve soğuk tasarımlardan hoşlananlar deneyebilir. Aksi
takdirde Dent de Lait tam bir zaman kaybı.
fotoğraf: anothermag.com (Esther Theaker)
Sospiro’nun 2017
tasarımı Ensemble (U), sahlep kıvamında oldukça hoş tütün ve misk. Özellikli gourmand
arayışındakiler, dikkat!
The Different Company,
yılı atom bombası gücündeki gourmand olan Majaïna Sin (U) ile geçirdi. Vanilya,
kestane ve tonka fasülyesi ekseninde gezen Emilie Coppermann tasarımı, şeker
komasına sokacak derecede güçlü olduğu için günlük kullanımda zorlayıcı olabilmekte.
Gourmand olsun ne olursa olsun tayfaya baştacı olacak Majaïna Sin, tatlı
parfümlere mesafeli yaklaşanlar için pek bir şey ifade etmeyecektir.
Tiziana Terenzi,
2017 yılının en üretken parfüm evi oldu. Markanın parfümlerini tasarlayan isim
Paolo Terenzi, benim gözümde tıpkı Roja Dove gibi bir cover sanatçısı. Roja
eski tarz Guerlain, Chanel ve Hermès ekolünde çalışırken Paolo’nun yelpazesi
daha geniş ve usta parfümör pazarı daha yakından takip ediyor. Yıl boyunca markanın beni en çok
etkileyen parfümü olan Porpora (U), gül, paçuli ve tütsü ile başarılı bir
Frederic Malle - Portrait of a Lady yorumu. Vele (U),
performansı tavan yapan L`Artisan Parfumeur - Premier Figuier (U) cover’ı iken
Delox (U), Tom Ford - Noir de Noir’ın
açtığı yolda ilerleyen, gül ağırlıklı açılışın ardından bal ve kahvenin
hissedildiği son derece güzel bir parfüm. Kaff (U) ise Memo - Irish Leather’a göz
kırpan bir ardıç, menekşe ve deri birlikteliği.
Bu kadar parfüm tasarlayınca haliyle bazı tasarımlar da
beklentinin altında kalıyor. Foconero (U), markanın İtalyan köklerine bağlı
jenerik turunçgilli deniz parfümü ve Eclix (U), turunçgilli açılışının
ardından pudrası fazla kaçmış bir badem yorumu. Yılın en zayıf ikilisi ise sıradan
birer floral misk yorumu olan Saiph (U) ve Tabit (U) oldu. Klonlama ve kendi
tarzında yeniden yorumlama arasındaki ince çizgideki duruşunu koruyan Terenzi
kaderşleri, pazara farklı bir bakış açısı sundukları için tebrik ederim.
Tom Ford Private
Blend, 1 yıl çalışıp 1 yıl kendini nadasa bırakan markalar arasında yer
alıyor. Neyse ki 2017, markanın üretim dönemiydi. Oud Minérale (U), bu yıl ana
akım markalarda bolca rastladığımız über sentetik bir deniz parfümü. İlk beş
dakika kadar hmm güzel olabilir dedirtip de sonradan fazlasıyla yapay, tuzu ve hatta
balığıyla deniz kokusu olan Oud Minérale, Bvlgari Acqua’nın niş karşılığı.
Bu yıl en iyi Private Blend ödülü Oud Wood Intense (U)’in! Oud Wood ne kadar naif ise 2017 çıkışlı Oud Wood Intense bir o kadar saldıgran. Parfümü
flanker olarak nitelendirmeyeceğim, zira her iki tasarım da apayrı kulvarlarda
seyrediyor. Tek ortak noktaları içeriklerindeki kaliteli oud… Yılın son parfümü
Tobacco Oud Intense de selefine benzeyen, hayvansı notalar eşliğinde amber ve
tütün parfümü. Olsa da olur, olmasa da olur dedirten cinsten… Peki ya Fucking
Fabulous (U) ve Vanille Fatale (U)? Onlar halen görünürde olmadığı için yerleri
2018 raporunda rezerve edildi.
Xerjoff’un
2017 yılında deneyebildiğim tek parfümü Dolce Amalfi (U) sakız gibi kokuyor.
E oldu mu Sergio?
Zoologist - Üç
yıllık çiçeği burnunda marka Zoologist ve arkasındaki isim Victor Wong, 2017
yılında da parfüm dünyasını sallamaya devam etti. Kanada kökenli parfüm evinin
geçtiğimiz yıl tasarladığı ilk parfümü olan Dragonfly (U); feminen tarafa
yakın, bol aldehitli ozonik bir çiçek kombinasyonu. Yusufçuk anlamına gelen Dragonfly, tarlada
gezip çiçeklere konduktan sonra yağmurlu havada gökyüzüne yükselen bir canlının
hikayesini getiriyor aklıma. Tropik esintili Elephant (U), yemyeşil notalar,
çay ve hindistan cevizi ile bezeli, ortalama performansına rağmen başyapıt
mertebesinde egzotik bir yaz parfümü iken yılın kapanışını yapan Camel (U)
buruk açılışıyla yaklaşan fırtınanın habercisi kıvamında, hayvansı bir kuru
meyve ve mürrüsafi (myrhh) yorumu.
