2017 Yılı Niş Parfüm Raporu - Bölüm 1

Tweety’yi hatırlayan varsa akıllara gelen ilk replik “Bi kedi gördüm sanki” olacaktır. Ben de departman mağaza raflarına her baktığımda “bi kedi gördüm sanki” diye düşünür oldum. 

- …..’in yeni parfümü geldi mi?

- O marka satmadı, gönderdik.

- E geleli daha 1 yıl bile olmamıştı?

- Eğitim dokümanları geç geldi, biz de yeni yeni benimseyebildik derken tester lar bitti vs... Bitcoin’e ne diyorsunuz? Patlar mı?

Niş parfüm pazarındaki büyüme öyle kontrolsüz devam ediyor ki deyim yerindeyse yılan oyununda kuyruğa değmeye 3-4 hamle kaldı. Birbiri ardına yeni markalar pazara girerken bazı markalar aynı hızda raflardan kaybolmakta. Acaba biz mi hızlı tüketiyoruz, onlar mı yeterince planlamadan üretiyor bilemedim. Neyse keep calm and parfüm dene işte... Kimi iki tek atar rahatlatır kendini, kimi dumanı gökyüzüne üflerken hayallere dalar. Bizimse anılarla dolu, hikayeler anlatan kokulu sıvılarımız var.

2017 yılında faaliyete geçen ve geniş bir niş parfüm departmanını bünyesinde barındıran Galeries Lafayette - fotoğraf: elle.com.tr

Gelip giden markaların yarattığı şaşkınlık bir yana, çerçevenin geneline bakıldığında markaların, eskisi gibi özgün işler yaratma peşinde oldukları görülmekte. Geçen yıla kadar satış kaygısı ile neredeyse her yeni referansı ana akım parfümlerine benzetmeye çalışan parfüm evleri bile gizli bir bölümlendirme ile “sanat için sanat” ve “para için sanat” dengesini tutturmuş durumda.

Ana akım markaları barındıran zincir parfümeriler gibi niş parfümlere ev sahipliği yapan departman mağazalarda da artık devir “uzman” devri. Creed sorana “artık herkeste Aventus var, size -sansür- verelim”, Serge Lutens almak için mağazaya girene markayı kötüleme suretiyle başka marka satmak ya da yeni gelen Penhaligon's’lar denenmek istendiğinde zoraki bir tavırla kağıda tek fıs sıkmak, uzmanların geliştirdiği stratejilerden yalnızca birkaçı. 2009 çıkışlı parfümün, “yeni çıktı” diye lanse edilmesini ise ne ben söylemiş olayım ne de siz duyun… Umarım bir an önce bu adil olmayan savaş son bulur ve naif hobiye yakışır şekilde rekabet edilir.

Geçen yıl da yazdığım gibi, elbette her yeni çıkan parfümü deneyemedim ve denediklerimin bir bölümü de “ilk izlenimin” ötesine geçemedi. Bazılarını çok sevdim, bazılarını ise hiç sevmedim. Birkaç parfüm aklımı başımdan alırken birçoğu da hiçbir şey hissettirmedi… Bu yıl da ABD’li indie parfüm üreticilerini etraflıca deneyemedim. Zira aramızda okyanuslar ve daha da önemlisi her yıl bahsettiğim seçici geçirgen gümrük mevzuatımız var.

Kullandığım kısaltma ve terimler;

(K): Kadın kullanımı için pazarlanan parfüm

(E): Erkek kullanımı için pazarlanan parfüm

(U): Her iki cinsiyetin kullanımına yönelik pazarlanan parfüm

Flanker: Ticari başarı yakalayan parfümün içeriğine belli bir oranda sadık kalınarak ya da tamamen değiştirilerek yeni bir parfüm yaratılması ve isminin başına ya da sonuna genellikle “intense”, “sport”, “l’eau” ya da “fresh” gibi kelimeler eklenerek piyasaya sürülmesine verilen isim.

Jenerik: İngilizce karşılığı “generic” olan, sıradan ve özelliksiz anlamına gelen sıfat.

Gourmand: Yiyeceği andıran tatlı parfüm.

Indie House: Nispeten düşük bütçeli, üretim miktarı ve dağıtım ağı sınırlı butik parfüm evi.

Not: Markalar alfabetik olarak sıralanmıştır.

Acqua di Parma için 2012 yılı, bir dönemin sonu ve yeni bir dönemin başlangıcı olarak kabul edilebilir. Oud Eau de Cologne Concentree ile başlayan ve klasik İtalyan tarzının tamamen terk edildiği dönemde altın zamanlarını yaşayan markanın, 2017 yılı oyuncuları Ebano (E) ve Mirra (E). Eski kafa petitgrain, odunsular ve bal ile beyefendi bir fujer olan Ebano, markanın eski ve yeni dönemi arasında bağ kurarken, Mirra (E) şimdiye kadar denk geldiğim en etkileyici myrrh (mürrüsaf) parfümlerinden! Muskat ve amber ile zenginleşen performans canavarı Mirra, 2017'nin yıldızları arasında!

Alexandre J, ortalama çalışmalarla pazarda yer edinen bir parfüm evi. Markanın 2017 parfümü Altesse Mysore (K), serinin geneliyle benzer özellikte; suya sabuna dokunmayan, odunsu destekli biber, gül ve erik yorumu.

Amouage - Myths’ten bu yana hala kendime gelememişken 2017 yılında Figment Man (E) ile bir darbe daha vurdu Umman menşeili parfüm evi. Toprak kokusu ve hayvansı hissiyatın tavan yaptığı Figment, zor, etkileyici ve bir o kadar da cüretkar! Kouros sertliği ve nemli toprak ilgi çekici geliyorsa, Figment çok daha fazlasını sunmakta.  Erkek için tasarlanan versiyonu kadar çarpıcı olmayan Figment Woman (K) ise sümbülteber ve gardenya öncülüğünde zengin bir çiçek parfümü.

Amouage’dan yılın son sürprizi olan Blossom Love (K), markanın şimdiye kadar tasarladığı en transparan çiçek yorumu olma özelliğini taşıyor. Parfüm boozy açılışıyla etkilerken, sonrasında tertemiz hissiyatlı pudramsı miske dönüşüyor. Beach Hut Man (E) ve Beach Hut Woman (K) ikilisiyle ise maalesef denk gelemedik.

Atkinsons, küllerinden doğduğu 2013 yılından beri radarımda olan parfüm evleri arasında yer alıyor. Geçtiğimiz yılın ilk parfümü Pirates' Grand Reserve (U), odunsu ve boozy yapısıyla notaları kadar ilgi çekmeyen ortalama bir tasarım iken yılın asıl bombası 1799 limitli parfüm 41 Burlington Arcade (U)! Hèrmes Poivre Samarcande ile birlikte denk geldiğim en gerçekçi biber yorumu olan 41 Burlington Arcade, daha önce adını duymadığım Julie Pluchet imzasını taşıyor.

Bogue - MAAI ile parfüm dünyasını alt üst eden Antonio Gardoni’nin geçtiğimiz yılki bombasının ismi MEM(U). 80’lerin fujerleri kadar doğal lavanta ile açılan, balzamik ve hayvansı notaların eklenmesiyle tam bir başyapıta dönüşen parfümü anlatmak için bu raporun tamamını harcayabilirim. MEM, Antonio’nun lavantayı da en az aldehitler ve vetiver kadar mükemmel kullandığının göstergesi. Zorlayıcı parfümlere meraklıyım deniyorsa, niş hadisesinin dibi burada!

Bond No. 9 - Bazen Bond No. 9 parfümlerinin ana akım parfümlerden tek farkının sunum ve fiyat olduğunu düşünüyorum. 2017 çıkışlı New York Nights (U), çiçek destekli jenerik bir gourmand. Nolita (K) ise şampuan kokusundan hallice… Neyse ki Arap pazarına boyunlar eğik de Dubai Gold (U) az da olsa yılı toparlamış.  Oldukça sert açılan, içkili zencefil yorumu olan Dubai Gold, Arap yarımadası turu sonrası İskoçya’ya yerleşen ateşe gibi kokuyor.

Byredo, ülkede üvey evlat muamelesi gören markalardan biri. Lansmanı aylar önce yapılan Velvet Haze (U)’in henüz yeni satışa çıktığını öğrendim. Bibliothèque (U) ise hiç gelmeyebilir.

Clive Christian’a kayyum atanmış olmalı. Aksi takdirde böyle bir parfüm evinin nasıl bu kadar kötü yönetilebildiğine açıklama getiremiyorum. Markanın geçtiğimiz yıl çıkan parfümlerinden tek deneyebildiğim VIII Rococo Magnolia (K), kararında tatlılığa sahip dengeli bir manolya ve gül yorumu. VIII Rococo Immortelle (E) ve ithal edilmeyen 18 (doğru rakam) ayrı flankerı ise deneyemedim. Çok şey kaçırdım mı, emin değilim…

Comme des Garçons, 2017 yılını Concrete (U) ile geçirdi. İsmi gibi betona benzeyen şişede sunulan parfümü denemeden önce beklentim Olivier Durbano tasarımlarına benzer, taşları anımsatan bir koku idi. Beklentinin aksine Concrete, kremsi hissiyata sahip, zaman zaman medikal kokulara yakınsayan bir sandal ağacı parfümü. Nispeten soğuk hissiyatından dolayı betonu çağrıştırır mı bilmem ama sandal ağacı sevenleri bayağı mutlu edecektir.

Commodity, kalıpların dışına çıkmayan, sıradan tasarımlara sahip bir parfüm evi. 2017 çıkışlı Vetiver (U)’i hakkında iyi şeyler söyleyecektim ki kullanınca vazgeçtim. Commodity kusura bakmasın, vetiver - paçuli kombinasyonun bu yılki adresi Jovoy! Orris (K)’i ana akım kafası vanilyalı müge iken Bergamot (U)’u her markada rastladığımız standart, parlak bir bergamot yorumu. Creed Neroli Sauvage ve La Labo Bergamote 22 sevenler için fena olmayan bir alternatif olan parfüm, markanın Moss isimli tasarımı ile ortalardan sonra oldukça benzer ilerliyor. Yılın son parfümü Leather (E) ise balzamik notalarla desteklenmiş sıradan bir deri kokusu. Özetle yeni referanslar dahil olmak üzere markanın neredeyse tüm parfümleri öylesine sıradan ki bir gün isimleri "Common" olarak değişse şaşırmayacağım.

Creed sonunda bombayı patlattı ve uzun süredir beklenen parfümü Viking (E)’i pazara sundu. Yıl boyu parfüm hakkında yazıldı, çizildi, arkasından konuşuldu ya da yüzüne söylendi. Eksik kalmayıp ben de yazdım bir şeyler. Merak edenleri buraya alalım.

fotoğraf: instagram.com/gurmekokular

Diptyque - Geçtiğimiz yılın raporunda “Nispeten uygun fiyatlı markaların priminin az oluşundan mı kaynaklanır bilinmez, ülkemizde hak ettiği değeri görmeyen bir marka Diptyque.” yazmıştım. Tam da bu nedenden Eau de Toillete konsantrasyonunu oldukça sevdiğim Vetyverio (U)’nun Eau de Parfum versiyonunu, Kimonanthe (U)’yi ve Eau Dominotee (U)’yi deneyemedim.

Eight & Bob - Markanın 2017 çıkışlı parfümü Nuit de Megeve için doğrudan Vetiver Tonka’nın Encre Noir ile buluşması denebilir. Parfümün performansı ortalama düzeyde seyretse de koku güzelliği kusurları kapatacak nitelikte. Vetiver tayfa mesajı aldı mı? 

Eris Parfums, kitap ve blog yazarı Barbara Herman’ın çiçeği burnunda parfüm markası. Markanın son parfümü Mx. Antoine Lie imzalı sandal ağacı, kakao ve zencefil kompozisyonu. Çılgın parfümör Antoine Lie’den beklenmeyecek kadar kolay kullanıma sahip olan parfümü, kadifemsi sandal ağacı sevenler mutlaka denemeli! 

Escentric Molecules - Star Wars filmlerini beklediğim heyecanla beklediğim dördüncü parfümler nihayet raflarda! İşin içinde Geza Schoen varsa parfümü anlamam birkaç yıl bile sürdüğü için net yargılarla konuşmak pek doğru olmaz ama ne yalan söyleyeyim, Escentric 04 de Molecule 04 de ilk denemelerde beni etkileyemedi. Hayvansal hissiyatı çıkarılmış Kinski diyebileceğim Escentric 04 (U), rahatsız etmeyen sentetiklerle kurgulanmış odunsu bir greyfurt yorumu iken Molecule 04 (U), deyim yerindeyse sandal ağacı konservesi… Vardır elbet Geza’nın bir bildiği. Seneye anlarım belki.

Etat Libre d`Orange, uç noktada tasarımlarından dolayı mesafeli olduğum bir marka. Kim derdi “yılın en etkileyici yaz parfümlerinden biri ELdO’dan çıktı” yazacağımı… You Or Someone Like You (U) muhteşem açılışıyla taze nane yapraklarını ve yeşillikleri canlandıran, sahneye gülün çıkmasıyla iyiden iyiye ilgi çeken bir parfüm. Çılgın işleriyle tanınan ELdO’nun ayakları yere basan yaz parfümü için Caroline Sabas’a sonsuz tebrikler!

Franc Boclet çalışkan bir parfüm evi ama sanırım ben onlar kadar çalışkan değilim. Geçtiğimiz yıl markadan deneyebildiğim tek parfüm olan Cocaïne (U), oldukça güçlü bir tatlı sümbülteber yorumu. Özgün bir kompozisyon olmasa da harman kalitesiyle rakiplerinden öne çıkan bir kompozisyon, çiçeksi gourmand sevenlerin ilgisini çekebilir.

Francesca Bianchi - Çiçeği burnunda parfüm evinin 2017 tasarımı Under My Skin (U), bol baharatlı açılışının ardından derin bir iris ve deri kombinasyonuna dönüşüyor. Yaralara iyi gelen merhem kıvamındaki Under My Skin, sandalağacı ve misk desteğiyle geçtiğimiz yıl beni en çok etkileyen parfümlerden biri oldu. Bravo Francesca!

Frédéric Malle - 2016 yılında lanse edilen ancak raflarda 2017 yılında görülmeye başlayan Superstitious (U), geçtiğimiz yıl aklımı başımdan alan parfümlerin başında geliyor. Usta parfümör Dominique Ropion imzalı parfüm, temelde bol aldehitli bir gül kompozisyonu. Fazlaca gül düşkünü olmadığım halde beni bu kadar çarpan parfüm, gül sevenlere neler yapar hayal bile edemiyorum!

Histoires de Parfums - “2016 yılını dinlenerek geçiren Gerald Ghislain’den bu yıl beklentim büyük.” yazmıştım, beş parfümle cevap verdi Gerald. Markanın para kazanma isteğini vurgulayan mavi serinin ilk parfümü This Is Not A Blue Bottle 1.2 (U), ana akım ekolü vanilya ve ylang ylang ile HdP’nin şimdiye kadar görücüye çıkan en standart çalışması. Parfümün arkasında tarzına bir türlü ısınamadığım Luca Maffei olduğu için bu ticari hamleyi anlamakta zorlanmıyorum. Diğer mavi This Is Not A Blue Bottle 1.3 (U) ise safran ve gülle açılan naif deri parfümü izlemi verirken derinin kaybolmasının ardından gül ve paçuli kombinasyonuna dönüşen ortalama bir tasarım.

Gelelim markanın asıl karakterini yansıtan En Aparte koleksiyonuna… Üçlünün beni en çok etkileyen üyesi olan Prolixe (U), ananas desteğiyle açılan oturmuş bir labdanum, deri ve safran birlikteliği. Sonlara gelene kadar ilgimi çeken Prolixe’in performansı da oldukça başarılı. Zaman zaman kendini hissettiren tütün ve gül ile kompleks bir zencefilli ve olibanum parfümü olan Outrecuidant (U), yılın en etkileyici tütsü parfümlerinden biri iken yine Luca Maffei imzalı Irrévérent (U), piyasa işi bol reçineli lavanta ve kahve kompozisyonu. Parfüm bana göre değil ama hakkını yemeyeyim, baya iltifat toplar.

House Of Sillage’ların yenileri geçtiğimiz yıl buralara uğramadı. Oysa ki HoS N.004 ve The Greatest Showman for Him’den baya umutluydum…

Initio’nun 2017 parfümü Psychedelic Love (U), bol sentetikli tatlı bir ylang ylang ve myrrh (mürrüsafi) parfümü. Tarzın 78 ayrı örneği varken maalesef fark yaratamıyor.

Işıl Reçber - Korkmayın, magazin haberciliğine merak sarmadım. Geçtiğimiz yıl parfüm pazarına adım atan Işıl Reçber, By Işıl Reçber markası altında üç parfüm çıkarınca raporda yer vermemek olmazdı. EdC konsantrasyonundaki Savage Eau de Cologne (U) ve klasik sucul-yeşil maskülen tarzıyla Savage for Men (U), ana akım tadında tasarımlar iken safran ve amber temalı Savage for Women (K)’e dikkat kesilmek gerekiyor. Parfüm, Maison Francis Kurkdjian - Baccarat Rouge 540’dan fazlasıyla etkilenmiş durumda. Savage for Women, ilham kaynağının neredeyse üçte bir fiyatına, kaliteli ve etkileyici bir parfüm sunuyor. Hayaller Balenciaga, hayatlar Mocassini ise Savage for Women, Baccarat Rouge’unuz olabilir.

fotoğraf: sondakika.com

devam edecek…